r e k l a m a
 |
Częstość występowania trądziku późnego oraz jego wpływ na jakość życia młodych kobiet
Paulina Szczurek, Grażyna Kamińska-Winciorek, Radosław Śpiewak
Sugerowany sposób cytowania: Szczurek P, Kamińska-Winciorek G, Śpiewak R: Częstość występowania trądziku późnego oraz jego wpływ na jakość życia młodych kobiet. Estetol Med Kosmetol 2012; 2(2): 58-62. DOI: http://dx.doi.org/10.14320/EMK.2012.012
Streszczenie
Trądzik późny jest przewlekłą chorobą zapalną jednostki łojowo-włosowej, która dotyczy najczęściej młodych kobiet w wieku około 25 lat. Cel: Ocena częstości występowania trądziku późnego oraz jego wpływu na jakość życia młodych dorosłych Polek. Materiał i metody: Dobrowolne anonimowe badanie ankietowe 128 studentek Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w wieku 21-35 lat. Wyniki: Spośród 128 ankietowanych kobiet, 95 przynajmniej raz w życiu miało problemy trądzikowe (chorobowość życiowa 74%; 95%CI=67-82%). Obecność zmian trądzikowych w momencie badania zdeklarowało 71 kobiet (chorobowość punktowa 55%; 95%CI=47-64%). Wiek pojawienia się pierwszych wykwitów trądzikowych mieścił się w zakresie 10-25 lat (mediana: 14 r.ż.). Do najczęściej wymienianych zmian należały zaskórniki otwarte (71%) i zamknięte (46%), a rzadziej krostki (42%) i grudki (23%). U większości respondentek wykwity trądzikowe lokalizowały się głównie na twarzy (67%), w tym najczęściej na brodzie (46%). Zmiany trądzikowe były postrzegane jako duży lub bardzo duży problem przez 40% osób z trądzikiem. Jednak 95% respondentek jednocześnie zadeklarowało, że obecność trądziku nie powoduje problemów w kontaktach z najbliższą rodziną. Zmiany trądzikowe w bardzo niskim stopniu ograniczały również wyjścia z domu, a u żadnej respondentki stan skóry nie ograniczał uprawiania sportu, robienia zakupów, wyjść do kina czy na uczelnię. Wnioski: Trądzik późny dotyczy ponad połowy młodych dorosłych Polek i zazwyczaj jest kontynuacją trądziku młodzieńczego. Choroba ta obniża poczucie własnej atrakcyjności u dotkniętych nią kobiet i wpływa na ich codzienne zachowania, jednak w większości przypadków nie powoduje znacznego obniżenia jakości życia i nie stanowi istotnej przeszkody w codziennym funkcjonowaniu oraz kontaktach międzyludzkich.
Słowa kluczowe: trądzik późny, trądzik dorosłych, trądzik kobiet, kobiety, jakość życia
| Abstract | Reprint (PDF) | DOI: 10.14320/EMK.2012.012
Fragment artykułu:
Trądzik późny jest przewlekłą chorobą zapalną jednostki łojowo-włosowej, występującą najczęściej u młodych kobiet. Patomechanizm powstawania wykwitów
w postaci późnej, podobnie jak w trądziku zwykłym, uwarunkowany jest nadmiernym wydzielaniem sebum przez gruczoły łojowe, nadmiernym rogowaceniem i zaczopowaniem ujść gruczołów łojowych oraz nadmierną proliferacją beztlenowych bakterii gram-dodatnich Propionibacterium acnes w obrębie gruczołu łojowego, co prowokuje odczyn zapalny. Jednak klinicznie trądzik późny różni się od trądziku młodzieńczego, stąd potrzeba stosowania innych metod terapeutycznych. Wyróżnić można dwie odmiany trądziku późnego: Postać zapalna trądziku późnego charakteryzuje się występowaniem w dolnej części
twarzy licznych grudek, krostek oraz zapalnych guzków ustępujących z pozostawieniem blizn, nie zawsze obserwuje się tu nasilony łojotok. W postaci retencyjnej trądziku późnego typowe jest występowanie licznych zaskórników i mikrotorbieli, a łojotok zawsze jest znaczny [1]. Ze względu na historię naturalną choroby, można ją ponadto podzielić na 3 podtypy: "przetrwały trądzik późny" stanowiący kontynuację trądziku młodzieńczego od wieku dojrzewania do dorosłego, "pierwotny trądzik późny", którego pierwsze objawy pojawiają się po 25 roku życia, oraz "nawrotowy trądzik późny" u osób, u których trądzik młodzieńczy ustąpił na kilka lat, a potem powrócił w życiu dorosłym [2]. Trądzik późny lokalizuje się głównie na twarzy, w szczególności w okolicach podbródka, żuchwy oraz wokół ust. Czasami zajęte są także ramiona i klatka piersiowa oraz szyja. Nasilenie choroby jest zwykle lekkie
lub umiarkowane, rzadko występują postaci ciężkie z licznymi wykwitami. Stosunkowo dużo wiadomo na temat niekorzystnego wpływy trądziku młodzieńczego na jakość życia, jak dotąd nie przeprowadzono natomiast badań nad częstością występowania trądziku
późnego w populacji dorosłych Polek oraz jego wpływem na jakość życia.
Cel
Celem badania była ocena częstości występowania trądziku późnego w grupie młodych dorosłych Polek oraz wpływu tej choroby na ich jakość życia.
Materiał i metody
Do dobrowolnego, anonimowego badania w marcu i kwietniu 2012 roku zaproszono 145 studentek Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
w Krakowie. Dane na temat występowania trądziku późnego i jego wpływu na życie studentów zebrano na podstawie autorskiej ankiety składającej się z 24 pytań. W badaniu pod uwagę wzięto 128 kompletnie wypełnionych ankiet. Po zakodowaniu wyników do
arkusza kalkulacyjnego, dane poddano analizie statystycznej, polegającej na wyliczeniu odsetka odpowiedzi twierdzących na poszczególne pytania wraz z 95% przedziałami
ufności (95%CI). Oryginalne ankiety przechowywane są w Zakładzie Dermatologii Doświadczalnej i Kosmetologii UJ w Krakowie.
Wyniki
Charakterystyka badanej grupy: Badaną grupę stanowiły
słuchaczki studiów magisterskich na kierunkach: kosmetologia (n=59, 46%), farmacja (n=38, 30%) oraz analityka medyczna (n=31, 24%). Respondentki pochodziły w większości z województwa małopolskiego (52%), a w dalszej kolejności z województwa śląskiego (12%), podkarpackiego (11%), świętokrzyskiego (10%), opolskiego (5%), lubelskiego (4%), a ponadto łódzkiego, dolnośląskiego, zachodniopomorskiego oraz mazowieckiego (w każdym przypadku poniżej 2%). Wiek respondentek wynosił od 21 do 35 lat (mediana 23 lata).
Ocena stanu skóry, czas trwania, typ, lokalizacja zmian trądzikowych: Spośród 128 badanych, 82 kobiety (64%; 95%CI=56-72%) deklarowały, że mają cerę mieszaną, 26 (20%; 95%CI=13-27%) oceniło swoją cerę jako suchą, 11 (9%; 95%CI=4-13%) jako cerę tłustą, a zaledwie 9 (7%; 95%CI=3-12%) ankietowanych uważało, że ma
cerę normalną. Wystąpienie przynajmniej raz w życiu problemów trądzikowych zgłosiło 95 uczestniczek badania (chorobowość życiowa 74%; 95%CI=67-82%), natomiast obecność zmian trądzikowych w momencie wypełniania ankiety zadeklarowało 71 kobiet (chorobowość punktowa 55%; 95%CI=47-64%). Spośród 95 respondentek, które doświadczyły trądziku, wiek
wystąpienia pierwszych zmian było w stanie podać 60 osób - mieścił się on w zakresie od 10 do 25 roku życia (dolny kwartyl 13 r.ż., mediana 14 r.ż., górny kwartyl 16
r.ż.). Wśród badanych mających problemy trądzikowe, większość zgłaszała obecność zaskórników, a w dalszej kolejności krostek i grudek (tabela 1). Wykwity te zlokalizowane były głównie na twarzy (tabela 2).
Czynniki dziedziczne i hormonalne: Spośród respondentek,
które doświadczyły trądziku kiedykolwiek w życiu (N=95), zaledwie 16 (17%; 95%CI=9-24%)
utrzymywało, że nie było przypadków trądziku w ich najbliższej rodzinie, natomiast 41 respondentek (43%; 95%CI=33-53%) zgłosiło występowanie problemów trądzikowych u rodzeństwa, a 24 (25%; 95%CI=17-34%) u rodziców (w tym u ojca 14%, u matki 13%). 23 respondentki (24%) nie potrafiły odpowiedzieć na pytanie o trądzik w najbliższej rodzinie. Zdecydowana większość respondentek (84 osoby, 88%; 95%CI=82-95%) oceniła swoje miesiączki jako regularne, a deklarowana długość cyklu wynosiła od 21 do 36 dni (dolny kwartyl 28, mediana 28, górny kwartyl 30). Jednocześnie znacząca większość badanych (80 osób, 84%; 95%CI=77-92%) zgłaszała nasilenie zmian trądzikowych przed
miesiączką.
Dolegliwości towarzyszące oraz wpływ trądziku na jakość życia: Wśród dolegliwości subiektywnych związanych z trądzikiem zgłaszanych przez respondentów dominowało uczucie ściągania skóry (35 osób, 37%; 95%CI=27-47%), świąd (33 osoby, 35%; 95%CI=25- 44%), ból (21 osób, 22%; 95%CI=14-30%), uczucie pieczenia
lub palenia skóry (9 osób, 10%; 95%CI=4-15%) i uczucie szczypania (8 osób, 8%; 95%CI=3-14%). Obecność zmian trądzikowych oraz związanych z nimi dolegliwości stanowiła duży lub bardzo duży problem dla 38 osób (40%; 95%CI=30-50%), z czego 25 osób (26%; 95%CI=17-35%) podało, że trądzik znacząco utrudnia ich codzienne funkcjonowanie, a 22 osoby (23%; 95%CI=15-32%) wyraziły przekonanie, że trądzik znacząco utrudnia ich kontakty z osobami płci przeciwnej. W przekonaniu 17 respondentek (18%; 95%CI=10-26%) trądzik powodował obniżenie ich poczucia własnej atrakcyjności, u 7 osób (7%; 95%CI=2-13%) trądzik powodował uczucie skrępowania. Wśród dalszych skutków obecności zmian trądzikowych respondentki wymieniały poczucie niższej wartości, nieśmiałość, brak pewności siebie, depresję, drażliwość (w każdym przypadku po 6% badanych; 95%CI=1-11%), poczucie bycia nieszczęśliwą, złość, zawstydzenie, zażenowanie (po 5% badanych; 95%CI=1-10%), poczucie odrzucenia, nerwowość (po 4% badanych; 95%CI=0-8%), agresję i zachowania samookaleczające (po 2% badanych; 95%CI=0-5%). Obecność zmian trądzikowych
w znacznej mierze wpływała także na zachowania kobiet w sytuacjach codziennych (tabela 3). Dla 90 respondentek (95%; 95%CI=90-99%) obecność trądziku nie powodowała problemów w kontaktach z najbliższą rodziną. Zmiany trądzikowe w bardzo niskim stopniu ograniczały również wyjścia z domu - tylko 2 osoby (2%; 95%CI=0-5%) podały, że trądzik
ogranicza ich wyjścia na plażę, a pojedyncze osoby trądzik odwodził od wyjścia na spacer i na dyskotekę (po 1% badanych; 95%CI=0-3%). U żadnej respondentki stan skóry nie ograniczał uprawiania sportu, robienia zakupów, wyjść do kina czy na uczelnię.
Dyskusja
Trądzik jest jedną z najczęstszych chorób skóry, błędnie uważaną za schorzenie dotykające wyłącznie nastolatków. Coraz częściej obserwuje się go u osób w wieku powyżej 20 lat [3,4]. Dumont-Wallon i Dreno sugerują, że trądzik późny kobiet jest przetrwałą formą trądziku młodzieńczego [4], co potwierdza również obserwacja,
że u trzech czwartych naszych respondentek pierwsze zmiany trądzikowe pojawiły się przed 16 rokiem życia. W trądziku późnym zalecane jest odmienne podejście diagnostyczne i terapeutyczne [1,2,5]. Trądzik późny różni się od trądziku młodzieńczego między innymi tym, że występuje głównie w okolicy ust, brody, na linii
żuchwy, czasami na ramionach, klatce piersiowej lub plecach [2,4,6]. Również wśród przebadanych przez nas Polek zmiany trądzikowe lokalizowały się najczęściej w obrębie brody. Podobnie jak we wcześniejszych badaniach [4,5,7], także u zdecydowanej większości naszych respondentek (84%) dochodziło do nasilenia trądziku przed miesiączką.
Częstość występowania trądziku w zbadanej przez nas grupie młodych dorosłych Polek (chorobowość życiowa 74%; chorobowość punktowa 55%) jest zbliżona do wskaźników obserwowanych u saudyjskich kobiet powyżej 20 roku życia (51-55%) i portugalskich studentów medycyny (62%) [8,9]. Różnice w wynikach badań nad epidemiologią trądziku późnego w różnych grupach mogą wynikać z różnic kulturowych oraz geograficznych, ale także z różnic metodologicznych i definicji trądziku późnego. Wyniki naszego badania oparte są na własnej percepcji respondentów na temat obecności lub nieobecności trądziku, a zatem zależą od poziomu wiedzy i indywidualnych przekonań uczestniczek badania. Dobrą ilustracją znaczenia subiektywnego postrzegania problemów skórnych w badaniach ankietowych jest obserwacja z badań dorosłych mieszkańców wiejskiej gminy w województwie lubelskim, w których występowanie objawów trądziku kiedykolwiek w życiu zgłaszało zaledwie 4,8% badanych (95%CI=1,3-8,3%) [10]. Ta znacząco niższa częstość w porównaniu do wartości uzyskanych w niniejszej pracy zapewne bardziej wynika z obserwowanej w codziennym życiu skłonności mieszkańców wsi do bagatelizowania mniej uciążliwych chorób skóry, niż z faktycznych różnic międzypopulacyjnych. Z drugiej strony, bieżące wyniki oparte są na badaniach ankietowych studentów kierunków medycznych i kosmetologii, a respondentki wydają się bardziej wiarygodnym źródłem informacji.
Wyniki licznych badań sugerują, że trądzik związany jest ze znacznym spadkiem jakości życia, szczególnie u dorastającej młodzieży w okresie dojrzewania emocjonalnego [7,11-17]. Również u dojrzałych kobiet z trądzikiem późnym opisywano negatywny wpływ trądziku późnego na funkcjonowanie w społeczeństwie, a także
skłonność chorych do depresji, niepewności, złości i obniżonej samooceny [8,9,18]. W tym zakresie nasze wyniki różnią się od wymienionych wcześniej, jako że wskazują one, że zmiany trądzikowe tylko w niewielkim stopniu wpływają na jakość życia dorosłych Polek. Do wniosków podobnych jak w niniejszej pracy doszli wcześniej w swoich badaniach tylko Poli i wsp. [7]. Rozbieżność wyników uzyskanych w poszczególnych
badaniach może wynikać z różnic metodologicznych, odmiennego nasilenia choroby w badanych populacjach, czy też różnic kulturowych, w tym niejednakowych oczekiwań co do wyglądu zewnętrznego w badanych społecznościach [19]. Jakość życia jest pojęciem subiektywnym, a jej poziom może zależeć od kontekstu społecznego, a także indywidualnych umiejętności radzenia sobie ze stresem i zdolności do akceptacji swojego
wyglądu [20].
Wnioski
Trądzik późny dotyczy ponad połowy młodych dorosłych Polek i zazwyczaj jest kontynuacją trądziku młodzieńczego. Choroba ta obniża poczucie własnej
atrakcyjności u dotkniętych nią kobiet i wpływa na ich codzienne zachowania, jednak w większości przypadków nie powoduje znacznego obniżenia jakości życia i nie stanowi istotnej przeszkody w codziennym funkcjonowaniu oraz kontaktach międzyludzkich.
Czytaj pełny tekst artykułu (PDF).
|
r e k l a m a
 |
