Estetologia Medyczna i Kosmetologia

r e k l a m a

Które polskie czasopisma z zakresu medycyny estetycznej i kosmetologii spełniają kryteria czasopisma naukowego?

Radosław Śpiewak, Agnieszka Zabiegała

Sugerowany sposób cytowania: Śpiewak R, Zabiegała A: Które polskie czasopisma z zakresu medycyny estetycznej i kosmetologii spełniają kryteria czasopisma naukowego? Estetol Med Kosmetol 2011; 1(1): 7-15. DOI: http://dx.doi.org/10.14320/EMK.2011.002

Streszczenie

Jednym z fundamentalnych warunków rozwoju medycyny estetycznej i kosmetologii jako pełnoprawnych dyscyplin naukowych w ramach nauki polskiej jest możliwość ogłaszania oryginalnych wyników własnych badań w formie publikacji w czasopismach naukowych. Cel: Zbadanie, które z polskich czasopism poświęconych medycynie estetycznej lub kosmetologii spełniają kryteria czasopisma naukowego. Materiał i metody: Polskie czasopisma z dziedziny medycyny estetycznej lub kosmetologii zidentyfikowaliśmy na postawie kwerendy w katalogu Biblioteki Narodowej. Czasopisma, w których tytułach występowały ciągi znaków „estet” i „kosmet” oraz „cosmet”, „esthet” i „aesthet” poddaliśmy analizie pod kątem obecności cech charakterystycznych dla czasopism naukowych, m. in. możliwości publikowania oryginalnych prac badawczych przez niezależnych autorów, recenzowania zgłoszonych prac, obecności rady naukowej złożonej z posiadających stopnie naukowe ekspertów gwarantujących merytoryczną jakość publikacji, a także indeksowania tych czasopism we wtórnych źródłach informacji naukowej (Medline/PubMed, EMBASE, Scopus, ISI Web of Knowledge, Google Scholar, Polska Bibliografia Lekarska). Wyniki: Zidentyfikowaliśmy 23 aktualnie wydawane polskojęzyczne czasopisma poświęcone tematyce medycyny estetycznej lub kosmetologii, spośród których minimalne kryteria czasopisma naukowego spełniały cztery tytuły: Academy of Aesthetic and Anti-Aging Medicine, Dermatologia Estetyczna, Dermatologia i Kosmetologia Praktyczna oraz Polish Journal of Cosmetology. Wnioski: Obecność polskojęzycznych czasopism naukowych publikujących oryginalne prace badawcze z zakresu medycyny estetycznej i kosmetologii stwarza podstawę rozwoju tych dyscyplin w ramach nauki polskiej. Czynnikiem ograniczającym rozwój jest mała dostępność tych czasopism oraz brak czasopisma interdyscyplinarnego, umożliwiającego swobodną komunikację pomiędzy przedstawicielami różnych zawodów. Jako środek zaradczy, proponujemy powołanie nowego czasopisma Estetologia Medyczna i Kosmetologia - czasopisma typu Open Access dedykowanego nieograniczonej i szybkiej interdyscyplinarnej komunikacji naukowej między polskimi badaczami aktywnymi w tej dziedzinie.

Słowa kluczowe: medycyna estetyczna, kosmetologia, czasopisma naukowe, bibliografia, bibliometria

| Abstract | Reprint (PDF) | DOI: 10.14320/EMK.2011.002

Fragmenty artykułu:

Bez publikacji nauka jest martwa
Gerard Piel (1915-2004)

Prowadzenie badań naukowych jest podstawą rozwoju każdej dziedziny naukowej. Bez nowych odkryć nauka ulega stagnacji i zamiera. Dlatego, aby zapewnić dopływ nowych wyników do nauki, awans pracowników akademickich zależy w znacznej mierze od ich wkładu w tym zakresie. Stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego można uzyskać wyłącznie na podstawie oryginalnych prac badawczych. Na większości uczelni warunkiem wszczęcia przewodu doktorskiego jest wylegitymowanie się kandydata określoną liczbą (zwykle od 1 do 3) opublikowanych oryginalnych artykułów badawczych. Warunkiem przeprowadzenia przewodu habilitacyjnego jest przedstawienie przez kandydata spójnego cyklu własnych, poświęconych jednemu zagadnieniu naukowemu publikacji oryginalnych, w których planowaniu i wykonaniu kandydat odegrał wiodącą rolę. Jak z tego wynika, artykuły oryginalne stanowią podstawę nie tylko rozwoju danej dziedziny naukowej, lecz także awansu pracujących w niej naukowców. W celu zapewnienia wszystkim zainteresowanym możliwości skorzystania z wyników badań w danej dziedzinie, obowiązującą formą rozliczania naukowców z efektów ich pracy jest publikowanie artykułów przedstawiających wyniki własnych badań w czasopismach naukowych, których wartość merytoryczna gwarantowana jest przez rady naukowe złożone z autorytetów w danej dziedzinie, a także niezależnych ekspertów-recenzentów.

Termin „artykuł oryginalny” (a ściślej „oryginalny artykuł badawczy”) oznacza artykuł przedstawiający po raz pierwszy wyniki określonych badań. Przymiotnik „oryginalny” ma tu zatem nie tylko potoczne znaczenie „różniący się od innych” („nie będący plagiatem”), lecz dodatkowo implikuje, że dany artykuł zawiera pierwszy opis przeprowadzonych przez autorów badań naukowych wraz z ich wynikami. Opis sposobu wykonania badań i wyników jest sformalizowany, co daje możliwość powtórnej analizy opublikowanych wyników, oceny trafności przyjętych założeń i metod, ewentualnej weryfikacji (w tym powtórzenia opisanych eksperymentów), a także twórczego rozwinięcia przez innych badaczy. Najważniejsze formalne cechy oryginalnego artykułu badawczego przedstawia tabela 1. Niezależnie od poprawności formalnej i wartości merytorycznej, tekst może zostać uznany za artykuł naukowy wyłącznie w przypadku opublikowania w czasopiśmie naukowym. Nawet najbardziej odkrywczy i przełomowy artykuł badawczy nie zostanie uznany za publikację naukową, jeśli ukaże się w prasie codziennej, biuletynie internetowym lub magazynie branżowym. Typowe cechy czasopisma naukowego zostały przedstawione w tabeli 2. Jednym z najważniejszych warunków uznania czasopisma za naukowe jest regularne publikowanie w nim oryginalnych artykułów badawczych. Dobre prace przeglądowe są cennym dopełnieniem prac oryginalnych – ich wartość polega na systematyzowaniu wyników i wniosków z wielu badań, co ułatwia czytelnikowi szybką orientację w danym zagadnieniu. Młodym adeptom nauki pisanie pracy przeglądowej pod opieką doświadczonego naukowca daje okazję do systematycznego zagłębienia się w określone zagadnienie. Doświadczonym badaczom daje możliwość podsumowania życiowego dorobku, podzielenia się z czytelnikami zgromadzoną wiedzą, doświadczeniem i przemyśleniami. Oryginalne artykuły badawcze zajmują jednak w literaturze naukowej znacznie wyższą pozycję od prac przeglądowych. Wydaje się dość oczywiste, że rozwój dziedziny naukowej opartej wyłącznie na oryginalnych pracach badawczych nie byłby zagrożony, choć zapewne byłby mniej przystępny dla młodych adeptów nauki, natomiast dziedzinę opartą wyłącznie na pracach przeglądowych bez dopływu nowych wyników badawczych czekałaby nieuchronna wtórność i degeneracja. Dlatego, mimo niewątpliwego pożytku z dobrych publikacji wtórnych, które porządkują i systematyzują wyniki badań oryginalnych innych naukowców, nie ma możliwości zbudowania kariery akademickiej wyłącznie na pracach przeglądowych.

Zgodnie z definicją publikacji naukowej podaną przez (Council of Medical Editors) [1], istotnym warunkiem, który powinno spełniać czasopismo naukowe jest fakt indeksowania jego zawartości w tzw. wtórnym źródle informacji naukowej (bazy bibliograficzne, np. Pub- Med, Scopus, EMBASE, Google Scholar, Polska Bibliografia Lekarska lub podobne). Uzależnienie uznania danego czasopisma za naukowe od faktu indeksowania go w bazach bibliograficznych ma na celu zapewnienie dostępności publikowanych wyników badań dla innych badaczy. Żaden naukowiec, nawet gdyby poświęcił na to cały swój czas, nie jest w stanie czytać na bieżąco całego piśmiennictwa ukazującego się w swojej dziedzinie, nie jest zatem w stanie w taki sposób zidentyfikować artykułów istotnych z punktu widzenia własnych badań. W tej sytuacji jedynym praktycznym i efektywnym sposobem spełnienia wymogu dostępności publikacji naukowej dla wszystkich zainteresowanych jest indeksowanie publikacji naukowych w tzw. wtórnych źródłach informacji naukowej, czyli bazach bibliograficznych dających możliwość szybkiego wyszukania artykułów na określony temat. Najważniejsze z punktu widzenia medycyny estetycznej i kosmetologii wtórne źródła informacji naukowej (bazy bibliograficzne) to:

1. PubMed - baza bibliograficzna wydawana przez Narodową Bibliotekę Medycyny USA obejmująca ponad 21 milionów artykułów naukowych, bezpłatnie dostępna przez Internet i uznawana jest za najbardziej popularne na świecie wtórne źródło informacji naukowej w zakresie nauk biomedycznych [2].
2. EMBASE - baza bibliograficzna publikowana przez wydawnictwo Elsevier, zawierająca ponad 25 milionów rekordów, w tym wiele publikacji europejskich nie uwzględnionych przez PubMed. Początkowo baza ta była przeznaczona do gromadzenia publikacji naukowych przydatnych dla menedżerów ochrony zdrowia i urzędów rejestracji leków, obecnie obejmuje szeroki zakres nauk biomedycznych. Korzystanie z niej wymaga subskrypcji [3].
3. Scopus - bibliograficzna baza danych uważana za źródło informacji bibliograficznej bardziej reprezentatywne dla czasopism europejskich od PubMed. Obok indeksowania artykułów naukowych, gromadzi również informację na temat ich cytowania w innych publikacjach. Korzystanie z tej bazy wymaga subskrypcji [4].
4. Web of Knowledge (dawna „lista filadelfijska”, Web of Science) jest uważana za najbardziej prestiżową bazę informacji medycznej. Wskaźniki z tej bazy: omówiony w dyskusji Impact Factor oraz liczba cytowań są w wielu krajach (także w Polsce) podstawą oceny dorobku naukowców przy staraniach o awans akademicki, stopnie naukowe i tytuł profesora. Korzystanie z tej bazy wymaga subskrypcji [5].
5. Google Scholar to wtórne źródło informacji naukowej dostarczane przez operatora popularnej wyszukiwarki internetowej Google. W jednym miejscu można wyszukiwać materiały z wielu dziedzin nauki i źródeł: artykuły recenzowane, prace naukowe, książki, streszczenia i artykuły pochodzące z wydawnictw naukowych, towarzystw naukowych, repozytoriów materiałów zgłoszonych do publikacji, uniwersytetów i innych organizacji akademickich. Wyszukiwarka Google Scholar sortuje publikacje nadając wagi tekstowi pracy, autorowi, oraz czasopismu naukowemu, a ponadto analizuje częstość cytowania danego artykułu w innej literaturze naukowej. Ta działająca jak wyszukiwarka internetowa baza jest dostępna bezpłatnie [6].

Każda z wyżej wymienionych wtórnych baz informacji naukowej ma swoje silne i słabe strony, a kwerendy przeprowadzone za pomocą różnych baz dają odmienne wyniki, dlatego przy wyszukiwaniu literatury naukowej nie można ograniczać się do poszukiwania w jednej bazie [7,8]. Za pomocą baz Web of Knowledge, Scopus oraz Google Scholar można ponadto sprawdzić, ile razy publikacje danego autora były cytowane przez innych naukowców, co również jest jednym kryteriów awansu akademickiego [9].

Jak wykazaliśmy powyżej, dla rozwoju każdej dziedziny naukowej niezbędne jest istnienie czasopism naukowych publikujących oryginalne artykuły badawcze. Zatem warunkiem rozwoju medycyny estetycznej oraz kosmetologii jest istnienie czasopism naukowych poświęconych tym dziedzinom. W literaturze międzynarodowej ukazuje się kilkanaście czasopism poświęconych tej tematyce i spełniających definicję czasopisma naukowego (tabela 3). Natomiast autorzy polscy pragnący publikować artykuły naukowe z zakresu medycyny estetycznej i kosmetologii w języku ojczystym natrafiają na istotne przeszkody, wśród których na pierwsze miejsce wysuwa się trudność zidentyfikowania czasopism naukowych wśród licznych polskojęzycznych periodyków poświęconych tej tematyce. Wybór niewłaściwego czasopisma do publikacji swoich badań może skutkować późniejszą odmową uznania danego artykułu jako części dorobku naukowego autora.

Cel

Celem niniejszej pracy była analiza ukazujących się aktualnie w Polsce czasopism z dziedziny medycyny estetycznej i kosmetologii oraz ustalenie, które z nich spełniają kryteria czasopisma naukowego, dzięki czemu publikowanie w nich liczy się do dorobku naukowego i może być podstawą kariery akademickiej.

Materiał i metody

Czasopisma z dziedziny medycyny estetycznej i kosmetologii włączone do prezentowanej analizy zidentyfikowano na postawie kwerendy w internetowym katalogu Biblioteki Narodowej (BN) [11]. Narodowy Ośrodek ISSN Biblioteki Narodowej nadaje unikalny międzynarodowy znormalizowany numer wydawnictwa ciągłego ISSN (International Standard Serial Number) wszystkim czasopismom wydawanym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Wydawcy są ustawowo zobowiązani do przesyłania do Ośrodka egzemplarzy każdego nowego numeru czasopisma, które są niezwłocznie wciągane do katalogów BN. Można zatem z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że katalogi BN obejmują wszystkie legalnie wydawane w Polsce czasopisma. W katalogu BN wyszukaliśmy czasopisma, w których tytułach występowały ciągi znaków „estet” i „kosmet” oraz odpowiednio w języku angielskim „cosmet”, „esthet” i „aesthet”. Następnie z listy czasopism objętych prezentowaną analizą wykluczyliśmy tytuły wydawane za granicą oraz czasopisma, których wydania zaprzestano, tj. dla których w katalogu internetowym BN i bazie polskich bibliotek „Nukat” [12] nie odnotowano ani jednego numeru datowanego na 2010 lub 2011 rok (analizę przeprowadziliśmy między majem a lipcem 2011). W kolejnym etapie zidentyfikowane czasopisma poddaliśmy analizie pod kątem obecności wymienionych w tabeli 2 cech charakterystycznych dla czasopism naukowych, oraz sprawdziliśmy, czy czasopisma wykazujące takie cechy są indeksowane we wtórnych źródłach informacji naukowej. Oprócz omówionych wcześniej międzynarodowych baz bibliograficznych PubMed, EMBASE, Scopus, Web of Knowledge oraz Google Scholar uwzględniliśmy również Polską Bibliografię Lekarską (PBL), która tworzona jest w Dziale Bibliografii Medycznych Głównej Biblioteki Lekarskiej im. Stanisława Konopki w Warszawie. PBL rejestruje polską literaturę naukową, kliniczną i fachową z dziedziny medycyny i nauk pokrewnych, organizacji ochrony zdrowia, a także literaturę popularną z zakresu oświaty zdrowotnej. Korzystanie z PBL wymaga subskrypcji [13]. W analizie uwzględniliśmy ponadto punktację czasopism według wskaźnika Index Copernicus [14] stanowiącego alternatywę IF dla wydawców, którym nie powiodło się przy staraniach o umieszczenie swojego czasopisma w Web of Knowledge, a także punktację według listy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego [15], która w polskich instytucjach naukowych i uczelniach jest stosowana jako uzupełnienie wskaźnika Impact Factor przy parametrycznej ocenie dorobku naukowego pracowników. Ponadto sprawdziliśmy dostępność zidentyfikowanych czasopism naukowych dla środowiska naukowego, a w szczególności możliwość korzystania z ich zasobów za pośrednictwem Internetu.

Wyniki

Za pomocą wyżej opisanej metodyki zidentyfikowaliśmy 23 aktualnie ukazujące się w Polsce czasopisma z dziedziny medycyny estetycznej i kosmetologii (tabela 4). Spośród nich, zaledwie cztery mogły być uznane za czasopisma naukowe na podstawie kryteriów podanych w tabeli 2. Były to w kolejności alfabetycznej Academy of Aesthetic and Anti-Aging Medicine, Dermatologia Estetyczna, Dermatologia i Kosmetologia Praktyczna oraz Polish Journal of Cosmetology (tabela 5). W czasie wykonywania analiz wszystkie cztery czasopisma były indeksowane w Polskiej Bibliografii Lekarskiej, dwa z nich miały punktację Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW). Żadne z nich nie udostępniało pełnych artykułów w wersji elektronicznej. Jak wykazały przeprowadzone analizy, żadne polskie czasopismo z dziedziny medycyny estetycznej i kosmetologii nie było indeksowane w prestiżowych międzynarodowych bazach bibliograficznych PubMed, Scopus, EMBASE, Google Scholar czy też ISI Web of Knowledge.

Dyskusja

W międzynarodowym piśmiennictwie zidentyfikowaliśmy 13 czasopism naukowych poświęconych tematyce medycyny estetycznej i kosmetologii, które są indeksowane w przynajmniej jednym wiodącym wtórnym źródle informacji naukowej. Pięć spośród nich jest indeksowane w najbardziej prestiżowej bazie ISI Web of Knowledge (WOK), w której czasopismom nadaje się Impact Factor (IF) – syntetyczny wskaźnik odzwierciedlający wpływ czasopisma na naukę światową, wykorzystywany również przy ocenie wartości dorobku naukowców i pozycji instytucji naukowych. Wartość IF dla czasopism z dziedziny medycyny estetycznej i kosmetologii w zakresie 0,215–1,849 sugeruje, że wpływ publikacji z tych dziedzin na naukę jako całość nie jest zbyt wielki. Ilustruje to zestawienie z najwyżej notowanym czasopismem naukowym (CA: A Cancer Journal for Clinicians, IF=94,262), najwyżej notowanym czasopismem ogólnomedycznym (New England Journal of Medicine, IF=53,484), farmaceutycznym (Nature Reviews Drug Discovery, IF=28,712) czy dermatologicznym (Journal of Investigative Dermatology, IF=6,270) [10]. W grupie 121 polskich czasopism indeksowanych przez WOK najwyżej notowane są Acta Astronomica (IF=3,491), zaś wśród polskich czasopism medycznych prym wiodą Pharmacological Reports (IF=2,500). Znalezienie się na liście czasopism posiadających IF jest uznawane za potwierdzenie najwyższego poziomu naukowego i swoistą nobilitację dla danego tytułu, jednak starania wielu wydawców o uzyskanie IF dla swojego czasopisma kończą się niepowodzeniem. W odpowiedzi na ten problem pojawił się łatwiejszy do uzyskania, alternatywny wskaźnik wartości merytorycznej Index Copernicus (IC), który uwzględniliśmy w przedstawionej analizie polskich czasopism. Żadne międzynarodowe czasopismo z dziedziny medycyny estetycznej i kosmetologii nie posiada wskaźnika IC, natomiast żadne polskie czasopismo z tej dziedziny nie posiada wskaźnika IF.

Należy podkreślić, że spośród czterech wytypowanych polskich czasopism naukowych z dziedziny medycyny estetycznej i kosmetologii, żadne nie spełniało wszystkich cech czasopisma naukowego. Najlepiej wypadło czasopismo Polish Journal of Cosmetology, którego układ odpowiada klasycznej formie czasopisma naukowego, spis treści wyróżnia artykuły oryginalne i przeglądowe, reklamy są wyraźnie oddzielone od artykułów naukowych. Czasopismo to publikuje najwięcej oryginalnych artykułów badawczych i cechuje się największą interdyscyplinarnością (m. in. posiada dział medyczny, wydawane jest pod patronatem Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego). Zasięg tego czasopisma jako platformy wymiany informacji naukowej ogranicza jednak jego mała dostępność wynikająca z braku pełnych tekstów prac w Internecie oraz dość długiego oczekiwania na realizację zakupu wersji drukowanej. Z punktu widzenia autorów chcących publikować w tym czasopiśmie, istotnym problemem jest utrudniona komunikacja z redakcją, długi czas oczekiwania na decyzję redakcyjną i publikację artykułu (znane są przypadki rocznego oczekiwania autorów na jakąkolwiek odpowiedź redakcji w sprawie złożonej pracy), a także opóźnienia wydawnicze (we wrześniu 2011 roku nie ukazał się jeszcze nr 1/2011 tego kwartalnika). Dermatologia Estetyczna jest periodykiem łączącym formę magazynu branżowego (taką funkcję określa jego podtytuł) publikującego wywiady, reportaże, artykuły sponsorowane i reklamy, z publikowaniem artykułów oryginalnych i przeglądowych, przy czym treści naukowe nie są wyraźnie oddzielone od tekstów „magazynowych”. Formą magazynu cechuje się również czasopismo Academy of Aesthetic and Anti-Aging Medicine, o czym świadczy przewaga tekstów o charakterze magazynowym (wywiady, artykuły sponsorowane, reklamy), typowa dla czasopism popularnych organizacja treści (brak podziału na tomy, brak ciągłości numeracji stron w kolejnych zeszytach), a w szczególności znikoma liczba artykułów oryginalnych (w ostatnich 4 numerach tego kwartalnika opublikowano łącznie 2 artykuły oryginalne). Dermatologia i Kosmetologia Praktyczna również ma format magazynowy, dominują tłumaczenia artykułów z czasopism zagranicznych, a w ciągu ostatniego roku czasopismo opublikowało zaledwie jeden oryginalny artykuł naukowy przy którym nie podano informacji, że jest przedrukiem [28].

W polskim środowisku naukowym toczy się dyskusja, czy polskojęzyczne czasopisma naukowe mają w ogóle rację bytu. Zdania w tej materii są bardzo podzielone, sięgając od radykalnej tezy, że wszystkie publikacje polskich badaczy powinny być publikowane w języku państwowym, aż po przeciwny pogląd głoszący, że w nauce liczą się tylko prace publikowane w językach kongresowych w czasopismach o międzynarodowym zasięgu. Postępująca globalizacja i polityka integracji polskiej nauki z nauką światową wydaje się przemawiać na korzyść tej drugiej opcji, a kariera akademicka w naukach biomedycznych oparta wyłącznie na publikacjach polskojęzycznych wydaje się obecnie niemożliwa. Jednak dopóki istnieje akademickie nauczanie medycyny i kosmetologii w języku polskim, dopóty niezbędna będzie wymiana w tym języku doświadczeń, idei oraz wyników badań oryginalnych, gdyż tylko w taki sposób można zapewnić aktualność i żywotność polskiego słownictwa fachowego w tych dziedzinach. Zatem na obecnym etapie środowisko polskich naukowców aktywnych w dziedzinie medycyny estetycznej i kosmetologii potrzebuje polskojęzycznych czasopism naukowych publikujących nie tylko dobre artykuły przeglądowe, ale przede wszystkim rzetelne i odkrywcze oryginalne artykuły badawcze.

Zarówno kształcenie podyplomowe w zakresie medycyny estetycznej, jak i kształcenie na poziomie studiów wyższych w zakresie kosmetologii ma w naszym kraju stosunkowo krótką tradycję i odbywa się głównie w szkołach niepublicznych z ograniczonym potencjałem naukowym. Nie prowadząca własnych badań naukowych kadra dydaktyczna takich placówek często nie widzi potrzeby wyrobienia u studentów nawyku sięgania po pierwotne źródła informacji naukowej. W takiej sytuacji studenci poprzestają na korzystaniu ze źródeł internetowych o niskiej wiarygodności lub podręczników, które jako opracowania wtórne siłą rzeczy podają informacje z kilkuletnim opóźnieniem w stosunku do aktualnego stanu wiedzy. Poprawę tej sytuacji można osiągnąć przez zapewnienie wszystkim zainteresowanym nieograniczonego dostępu do aktualnych czasopism naukowych z zakresu medycyny estetycznej i kosmetologii. Obecnie głównymi barierami w korzystaniu z polskich czasopism naukowych są ograniczenia finansowe (koszt prenumeraty czasopism) oraz ograniczenia fizyczne i czasowe (konieczność wyprawy do biblioteki prenumerującej dany tytuł, godziny otwarcia, czas dojazdu, itd.). W tym kontekście idealnym rozwiązaniem wydaje się stworzenie czasopisma naukowego dostępnego bez ograniczeń w Internecie, jednak żadne z aktualnie wydawanych polskojęzycznych czasopism naukowych poświęconych medycynie estetycznej i kosmetologii nie udostępnia artykułów w formie elektronicznej. Publikowanie czasopism naukowych w Internecie ma długą tradycję [47,48], a idea czasopism udostępnianych bezpłatnie (Open Access) zyskuje coraz większe poparcie polityczne jako ważny środek upowszechniania osiągnięć nauki, zwiększania potencjału naukowego i społecznego, a także wyrównywania szans między ubogimi i bogatymi [49,50]. Zdaniem ekspertów liczba czasopism naukowych w formule Open Access będzie się zwiększać [51]. Biorąc pod uwagę, że studenci (a nierzadko także bardziej zamożni lekarze) nie są zbyt skłonni płacić za dostęp do literatury naukowej, a znajomość języków obcych wśród Polaków nadal nie jest powszechna, stworzenie polskojęzycznego czasopisma naukowego typu Open Access poświęconego tematyce estetologii medycznej i kosmetologii będzie istotnym bodźcem dla rozwoju tych dziedzin w naszym kraju. Badania naukowe potwierdzają ponadto, że pojawienie się czasopism naukowych typu Open Access wydatnie zwiększa korzystanie z literatury naukowej przez „pasywnych konsumentów” informacji naukowej [52], zatem pojawienie się takiego czasopisma będzie również stymulować samodzielne doskonalenie zawodowe lekarzy oraz kosmetologów działających poza ośrodkami akademickimi. Autorzy publikujący swoje artykuły oryginalne i przeglądowe w czasopiśmie naukowym typu Open Access zyskają znacznie większą rzeszę czytelników, przez co zwiększy się ich faktyczny wpływ na rzeczywistość naukową i praktykę zawodową, a także rozpoznawalność i uznanie środowiska.

Wnioski

Obecność polskojęzycznych czasopism naukowych dedykowanych medycynie estetycznej i kosmetologii publikujących oryginalne prace badawcze stwarza podstawę dla rozwoju tych dyscyplin w ramach nauki polskiej. Zasięg tych czasopism jest jednak ograniczony do subskrybentów, żadne z nich nie udostępnia pełnych artykułów przez Internet. Daje się odczuć brak ogólnodostępnego czasopisma interdyscyplinarnego, umożliwiającego swobodną komunikację między przedstawicielami różnych środowisk zawodowych aktywnych w obszarze medycyny estetycznej i kosmetologii. W odpowiedzi na to zapotrzebowanie proponujemy powołanie nowego czasopisma Estetologia Medyczna i Kosmetologia - czasopisma typu Open Access dedykowanego komunikacji między polskimi lekarzami, kosmetologami, farmaceutami oraz przedstawicielami innych specjalności aktywnymi w zakresie medycyny estetycznej i kosmetologii.

Czytaj pełny tekst artykułu (PDF).

r e k l a m a

r e k l a m a

Bądź na bieżąco - obserwuj nas: