r e k l a m a
 |
Estetologia medyczna, medycyna estetyczna, dermatologia estetyczna, chirurgia estetyczna, ginekologia estetyczna, stomatologia estetyczna - definicje i wzajemne relacje poszczególnych dziedzin
Radosław Śpiewak
Sugerowany sposób cytowania: Śpiewak R: Estetologia medyczna, medycyna estetyczna, dermatologia estetyczna, chirurgia estetyczna, ginekologia estetyczna, stomatologia estetyczna - definicje i wzajemne relacje poszczególnych dziedzin. Estetol Med Kosmetol 2012; 2(3): 69-71.
DOI: http://dx.doi.org/10.14320/EMK.2012.014
Słowa kluczowe: estetologia medyczna, medycyna estetyczna, dermatologia estetyczna, chirurgia estetyczna, stomatologia estetyczna, kosmetologia, definicje
| Abstract | Reprint (PDF) | DOI: 10.14320/EMK.2012.014
Fragment artykułu:
Tworzenie definicji dziedzin nauki wydaje się jednym z trudniejszych zadań, szczególnie jeśli na racjonalną potrzebę porządkowania wiedzy nakłada się spór o zakres kompetencji między konkurującymi ze sobą grupami zawodowymi. Zakresy dziedzin medycyny "naprawczej" są dość jasno określone z jednej strony przez tradycję, a z drugiej przez ramy prawne. Na przykład dermatologię uprawia lekarz, który uzyskał tytuł dermatologa po złożeniu państwowego egzaminu weryfikującego posiadanie kompetencji określonych w zatwierdzonym urzędowo programie specjalizacji, który obowiązuje wszystkich adeptów tej dziedziny. Dużo trudniej jest określić zakres "niesformalizowanych" dziedzin medycyny, takich jak "medycyna estetyczna", "dermatologia estetyczna", "chirurgia estetyczna", "ginekologia estetyczna" czy "stomatologia estetyczna". Brak "urzędowych" definicji tych dziedzin może być postrzegany jako słabość, zarazem jednak otwiera szansę dla stworzenia dobrych definicji, porządkujących
zakres kompetencji i gwarantujących wysokie standardy w obrębie definiowanej dziedziny. Jak na razie szansa ta nie została należycie wykorzystana. Dość powiedzieć, że żaden z polskich podręczników mających "medycynę estetyczną" w tytule, nie zawiera
definicji tego pojęcia [1-3]. Również oficjalne słowniki medyczne nie zawierają definicji interesujących nas dziedzin medycyny.
Podobnie jest zresztą z kosmetologią - nieliczne opublikowane
definicje mają zwykle doraźny charakter i służą przekazaniu konkretnej tezy autora, zaś wyjęte z kontekstu danego opracowania mogą być wręcz źródłem nieporozumień [4]. Definicje dostępne w literaturze niefachowej niekiedy wprowadzają chaos zamiast porządkować. Skrajnym przykładem jest definicja kosmetologii z encyklopedii PWN, która głosi że kosmetologia to "kosmetyka lekarska, dział dermatologii zajmujący się utrzymywaniem i przywracaniem urody ciała, gł. twarzy, jest związana m. in. z endokrynologią, chirurgią, medycyną wewnętrzną, którego zasadniczymi metodami są fizykoterapia, balneoterapia, metody farmakologiczne, higiena życia i odżywiania
oraz kosmetyczne zabiegi chirurgiczne" [5]. Z punktu widzenia definicji specjalności lekarskich nie da się obronić sformułowania, że kosmetologia jest działem
dermatologii, a już zupełnie kuriozalnie brzmi twierdzenie, że zasadniczymi metodami kosmetologii są farmakoterapia oraz zabiegi chirurgiczne. Trzymając się litery tej definicji, kosmetologią mogliby się parać wyłącznie lekarze dermatolodzy, co z kolei pozostaje w sprzeczności ze standardami Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego określającymi wymagania wobec kandydatów oraz tryb kształcenia z zakresu kosmetologii [6]. Stworzenie ogólnie akceptowalnej definicji kosmetologii, która odzwierciedlałaby obecny stan wiedzy i praktyki, a zarazem była kompatybilna ze standardami kształcenia wydaje się palącą koniecznością, jednak nie jest to celem niniejszego artykułu.
Warto jedynie podkreślić, że w zakresie poznawczo-opisowym kosmetologia posługuje się metodologią bardzo zbliżoną do estetologii medycznej, zasadnicze różnice występują natomiast w zakresie interwencji stosowanych w ramach obu tych dziedzin, co zostanie
omówione poniżej.
Pojęcia "medycyna estetyczna", "dermatologia estetyczna", "chirurgia estetyczna" czy "stomatologia estetyczna" wydają się dość zrozumiałe intuicyjnie, ponieważ większość ludzi wie, czym zajmuje się medycyna, dermatologia, chirurgia czy stomatologia. W najprostszym ujęciu można zatem przyjąć, że przymiotnik "estetyczna" do określenia odpowiedniej dziedziny dodaje się w przypadku, gdy działania lekarza służą poprawie atrakcyjności fizycznej (urody), a nie zapobieganiu lub leczeniu chorób. Zatem zgodnie z proponowanym
podziałem specjalista dermatolog zajmujący się poprawianiem atrakcyjności a nie leczeniem chorób może być określony jako "dermatolog estetyczny", stomatolog zajmujący się poprawą wyglądu uzębienia a niekoniecznie funkcji może być uznany za "stomatologa estetycznego", a specjalista chirurg wykorzystujący swoje rzemiosło w celu poprawy wyglądu pacjenta - za "chirurga estetycznego".
W tym ostatnim przypadku sytuacja jest komplikowana przez fakt, że istnieje certyfikowana przez państwo specjalizacja z chirurgii plastycznej. Jej zakres definiuje się jako "dział chirurgii zajmujący się usuwaniem zniekształceń organicznych i przywracaniem sprawności ruchowej" [7], co stawiałoby
tę dziedzinę po stronie medycyny naprawczej, jednak obserwacje z życia codziennego wydają się sugerować, że zachodzenie obszarów chirurgii plastycznej i "chirurgii
estetycznej" jest znaczne. Pojawia się także pytanie o sens wyróżniania aż tylu specjalności "estetycznych", skoro pojęcie "medycyna" jest najszersze i obejmuje również dermatologię, chirurgię oraz stomatologię? Jedną z możliwych odpowiedzi jest, że w medycynie "naprawczej" specjalność "medycyna ogólna" traktowana jest jako odrębna gałąź medycyny, której zakres w niewielkim stopniu pokrywa się z wymienionymi specjalnościami szczegółowymi. Dlatego określenie "medycyna estetyczna" można przez analogię rozumieć jako "(ogólna) medycyna estetyczna".
Podsumowując, poszczególne specjalności w swym "estetycznym" wariancie posługują się środkami typowymi dla danej "oficjalnej/naprawczej" dziedziny medycyny, a różnią się zaledwie celem działań lekarza czyli poprawą atrakcyjności fizycznej, a nie zapobieganiem czy leczeniem chorób. Kontynuując powyższą
linię rozumowania, można przez analogię do medycyny ogólnej przyjąć także, że "(ogólną) medycyną estetyczną" zajmują się lekarze nie-dermatolodzy, nie-stomatolodzy i nie-chirurdzy, którzy stosują środki lekarskie (leki lub procedury nieinwazyjne lub o niewielkim stopniu inwazyjności) w celu poprawy fizycznej atrakcyjności swoich pacjentów. Ze względu na znaczne zachodzenie obszarów kompetencji i potrzebę dialogu między środowiskami, w celu ułatwienia komunikacji i przeciwdziałania zamykaniu się środowisk w małych, hermetycznych grupach proponuje się stosowanie terminu nadrzędnego "estetologia medyczna" łączącego metody wszystkich wymienionych specjalności, a ponadto stanowiącego platformę partnerskiego
dialogu z przedstawicielami kosmetologii (ryc. 1). W świetle powyższych wywodów, w razie gdyby w przyszłości miała się pojawić certyfikowana przez państwo specjalność, określenia "estetologia medyczna" dla dziedziny i "lekarz estetolog" dla specjalisty wydają się najbardziej odpowiednie.
Definicje
Estetologia medyczna (łac. aesthetologia medica, ang. medical aesthetology) to dziedzina nauki zajmująca
się badaniem, opisywaniem, pielęgnowaniem, przywracaniem oraz kreowaniem za pomocą środków medycznych piękna ciała ludzkiego rozumianego jako atrakcyjność fizyczna. W zakresie poznawczo-opisowym dziedzina ta opiera się na metodologii nauk przyrodniczych
(medycyny, biologii, biofizyki), antropologii i antropometrii, socjologii, psychologii oraz estetyki i filozofii. W zakresie interwencyjnym celem estetologii medycznej jest poprawa fizycznej atrakcyjności człowieka za pomocą metod typowych lub zastrzeżonych
dla medycyny (leki, procedury i zabiegi), dietetyki, rehabilitacji oraz fizykoterapii. Rycina 1 przedstawia główne obszary estetologii medycznej.
Medycyna estetyczna (łac. medicina aesthetica, ang. aesthetic medicine) to dział estetologii medycznej
obejmujący procedury, których stosowanie jest prawnie dopuszczalne wyłącznie przez lekarzy posiadających prawo wykonywania zawodu, takie jak ordynacja leków wydawanych z przepisu lekarza oraz zabiegi nieinwazyjne lub o niewielkim stopniu inwazyjności, których wyłącznym lub głównym celem jest poprawa fizycznej atrakcyjności pacjenta.
Dermatologia estetyczna (łac. dermatologia aesthetica, ang. aesthetic dermatology) to dział estetologii medycznej
praktykowany przez lekarzy dermatologów środkami z zakresu ich specjalności podstawowej, których wyłącznym lub głównym celem jest poprawa fizycznej atrakcyjności pacjenta.
Chirurgia estetyczna (łac. chirurgia aesthetica, ang. aesthetic surgery) to dział estetologii medycznej
praktykowany przez lekarzy chirurgów środkami z zakresu ich specjalności podstawowej, których wyłącznym lub głównym celem jest poprawa fizycznej atrakcyjności pacjenta.
Ginekologia estetyczna (łac. gynaecologia aesthetica, ang. aesthetic gynaecology) to dział estetologii medycznej
praktykowany przez lekarzy ginekologów w obszarze kobiecych narządów płciowych środkami z zakresu ich specjalności podstawowej, których wyłącznym lub głównym celem jest poprawa fizycznej atrakcyjności pacjentki.
Stomatologia estetyczna (łac. stomatologia aesthetica, ang. aesthetic dentistry) to dział estetologii medycznej praktykowany przez lekarzy dentystów (stomatologów) środkami z zakresu ich specjalności podstawowej, których wyłącznym lub głównym celem jest poprawa fizycznej atrakcyjności pacjenta.
Czytaj pełny tekst artykułu (PDF).
|
r e k l a m a
 |
